Op weg naar Urk

Vanuit Zaandam fietsen we via Purmerend naar Monnickendam en bereiken via de dijk Marken. Jacob en Dirk huurden in 1823 in Monnickendam voor 4 gulden een jachtje, er was 8 gulden gevraagd maar heren dongen af, en zeilden “met heerlijk weer naar het eiland Marken: een moeras met verschillende buurtjes en één voornamer dorp. De bewoners waren zeer apart op hun manier gekleed”. Van Lennep vertelt dat de vrouwen negen verschillende kledingstukken dragen: 1 hun kindergewaad; 2 dat van aankomende meisjes; 3 dat van huwbare meisjes die een vrijer willen; 4 de jurk van de verlovingsdagen; 5 het bruidsgewaad; 6 het trouwkleed; 7 het kleed na de trouwdag; 8 dat van getrouwde vrouwen; 9 het doodsgewaad. Van Lennep constateerde dat de mannen “heel proper” zijn maar de vrouwen en de huizen minder, de kerk “niet onaardig” is en de predikant een grijsaard die niet van het eiland wil. Met gunstige wind vaarden zij terug naar Monnickendam en wandelden naar Ilpendam.

Wij komen op Marken in één grote kermis terecht, honderden toeristen schuifelen langs Sijtje Boes en andere souvenirwinkels, patattenten, terrassen en restaurants in een alles overheersende geur van olie, gebakken vis en patat. Met de fiets komen wij er nauwelijks doorheen. We fietsen naar de haven waar de boot naar Volendam vertrekt. Ook hier ruikt het naar patat en gebakken vis en zijn alle terrasstoelen bezet. In drie kwartier varen we naar Volendam waar de kermis en de geur van patat en gebakken vis gelijk is aan die van Marken. We fietsen naar ons hotel. Het was een rommelige dag. Van Marken en Volendam is niet veel origineels meer over en van de 9 verschillende kledingstukken van de vrouwen hebben wij er niet één gezien.

De volgende dag fietsen we van Volendam via Edam en Oosthuizen naar Hoorn. Van Lennep en Van Hogendorp bezochten in Hoorn het Bedelaarsgesticht. Het gebouw staat er nog steeds en is nu het gevangeniscomplex Oostereiland. In de negentiende eeuw was bedelen verboden en werd je er voor opgepakt. Een bedelaar die voor het eerst werd opgepakt werd veroordeeld tot een half jaar verblijf in het bedelaarsgesticht. Bij de tweede keer een jaar en. Bij de derde keer anderhalf jaar en zo voort. Je kon ook nog worden overgeplaatst naar het bedelaarsgesticht Ommerschans. Op het eerste gezicht leken de gestichten aan de verwachtingen te voldoen maar eenmaal binnen de muren van het gesticht troffen Van Lennep en van Hogendorp een bedroevende situatie aan vol honger, ziekte en onrecht.

Via Westerblokker, Oosterblokker en Hoogkarspel bereiken we Bovenkarspel waar we logeren in hotel de Halve Maan. Een jaren zestig hotel waar niets is gewijzigd, de kleur is bruin, er is een gelagkamer en één mevrouw die alles doet: de balie, bier tappen, bedienen in het restaurant, in- en uitchecken, kortom alles. Ze heeft het druk want het hotel is volgeboekt. Als wij om vijf uur naar onze kamer willen moet deze nog worden schoongemaakt. Er is één meisje voor alle kamers. Het avondeten in de Halve Maan is geen aanrader en het ontbijt is wel zeer sober.

We gaan bij Enkhuizen de dijk Enkhuizen - Lelystad op. Vijf en twintig kilometer dijk en vijfentwintig kilometer wind tegen. Eenmaal in Lelystad denken we zonder problemen naar ons logeeradres te fietsen, maar twee uur later en vijftien kilometer verder hebben we ons vrienden op de fiets adres nog steeds niet gevonden. Ons navigatiesysteem bied geen uitkomst. Overal zijn de fietsroutes afgesloten en bruggen versperd. Er wordt midden in Lelystad een nieuwe school gebouwd en is dat deel van de stad afgesloten en zijn er omleidingen aangegeven waar niemand uitkomt. Uiteindelijk bereiken we de straat waar we moeten zijn: Westhoven, maar de nummering houdt op bij 122 terwijl wij op 136 moeten zijn en dat blijkt weer ergens anders te zijn en toegankelijk via een straat met een andere naam. Uiteindelijk komt onze gastvrouw op de fiets naar ons toe en rijdt ons voor naar het juiste adres.

De blokhut in de tuin is ons onderkomen voor deze nacht. De blokhut is voorzien van een sauna die zeker de helft van de hut in beslag neemt en waarvan het niet de bedoeling is dat wij die ook daadwerkelijk gebruiken. Verder staat er een WC midden in het gebouwtje slechts afgescheiden van de twee bedden door een wit half doorzichtig gordijn. De douche is in de tuin, onze gastvrouw wijst hem enthousiast aan: “kijk we hebben een buitendouche” het water wordt door de zon opgewarmd legt ze uit zodat het niet meer zo ijskoud is. Als ik enige tijd later buiten voor de deur zit komt Yvonne naakt naar buiten op weg naar de buitendouche. “De eerste keer dat ik naakt door een tuin in Lelystad loop merkt ze lachend op. Het heeft iets weg van logeren op een nudistencamping. Het douchewaterverwarmingsysteem blijkt niet te werken. Het water is net zo koud als het leidingwater. We durven een fietstocht naar een restaurant niet meer aan in het chaotische Lelystad en bestellen een pizza die keurig een halfuurtje later in de tuin wordt afgeleverd. Als ik de volgende morgen achter het witte gordijn zit te poepen komt onze gastvrouw de hut binnenlopen en vraagt aan Yvonne of ze lekker heeft geslapen en waar ik ben. Yvonne wijs naar het witte gordijn. Ze kletsen nog wat terwijl ik op een afstand van nog geen meter achter een gordijn mijn behoefte zit te doen en probeer daar geen geluid bij te maken.

Als ook de heer des huizes afscheid van ons heeft genomen kunnen we inpakken en wegwezen naar Urk. Zoals reeds gezegd Yvonne weigert nog langer in tuinhuisjes bij vrienden op de fiets te logeren.