Hué de oude keizerstad

Het huidige Hué, de hoofdstad van de provincie Thùa Thiên-Huê telt 250.000 inwoners en is de oude keizerlijke hoofdstad van Vietnam. Een stad met een rijke traditie en een geschiedenis die vele eeuwen oud is. De eerste bewijzen van de stichting van de stad dateren uit 1636 toen de vorsten van de Nguyen-dynastie het zuiden van Vietnam controleerden en er hun hoofdstad van maakte. Met de bouw van de eerste citadel in 1687 vestigden zij zich definitief in het huidige Hué dat in die tijd Phu Xuan heette. Na verwoesting door de Noord Vietnamese Trinh werd de stad in 1801 heroverd door de Nguyen-dynastie en opnieuw uitgeroepen tot keizerlijke hoofdstad en werd het centrum van kunst en cultuur. Uit deze tijd stammen de Citadel, het keizerlijk paleis, de keizerlijke graven en de nationale academie die na bijna acht eeuwen van Hanoi naar Hué verhuisde. Hieraan kwam in augustus 1945 een einde toen Bao Dai de laatste keizer van de Nguyen-dynastie moest aftreden en in Frankrijk in ballingschap ging. Hiermee kwam een einde aan de meer dan duizend jaar oude Vietnamese monarchie en was tevens het einde van Hué als hoofdstad.

In de lente van 1968 viel de stad tijdens het Tet-offensief ruim drie weken lang in handen van de Vietcong en het Noord-Vietnamees leger. Na zware bombardementen door de Amerikanen, waarbij de Citadel en het keizerlijk paleis grotendeels werden vernietigd, werd Hué na een veldslag in de straten van de stad heroverd door het Zuid-Vietnamees leger. Tijdens deze bezetting werden door het Noord-Vietnamees leger massa-executies uitgevoerd waarbij ongeveer 4000 zgn. 'witten' (mensen die ervan verdacht werden anticommunistisch te zijn) werden gedood. Na de gevechten werden deze in tientallen massagraven rondom het stadion van Hué teruggevonden.

Wij komen maandag 11 januari na een rustige ochtend en 42 kilometer gefietst te hebben in Hué aan. Ik heb ’s nachts diaree gekregen en dat is ’s morgens nog niet over. Waarschijnlijk gisterenavond bij de dames langs de weg toch iets gegeten dat niet goed was. We ontbijten aan de overkant van het toch wel vieze guesthouse. Tijdens een koffie-stop bij een café langs de weg moet ik echt weer naar de WC, deze is onder het huis en de eigenaar begeleidt mij er maar toe. Onder het huis stroomt de keukenafvoer van het café naar een achter het huis gelegen sloot, dit blijkt de WC te zijn. Toch wel lastig als je diarree hebt.

In Hué wijst Yvonne op een hotel dat er goed uit ziet. We krijgen een grote kamer met een leuk balkon en een keurige badkamer. Buiten in de tuin is een druk bezocht café restaurant waar mannen ’s middags na het werk een biertje drinken, wij hebben er ’s avonds heerlijk gegeten. In de middag verkennen we de stad en kijken we hoe we naar de citadel, het keizerlijk paleis en de keizersgraven moeten fietsen. Morgen gaan we er op uit, we kijken wel hoever we komen.

Als we opstaan blijkt het weer omgeslagen, het regent en het is een stuk kouder. Inderdaad we zijn de wolkenpas en daarmee de meteorologische grens gepasseerd. We hebben onze regenkleding in het hotel in Thailand achtergelaten en kopen uit armoe ieder een poncho die heel erg ongemakkelijk zit bij het fietsen.

De keizersgraven liggen in de heuvels ten zuiden van de stad, we gaan er op de fiets naar toe. Het regent de hele dag een beetje en er hangen sombere wolken die de sfeer beïnvloeden en het geheel extra indrukwekkend maakt. Elk graf is als een ommuurde kleine stad volgens confucianistische ideologie en vaste patronen gebouwd. De uiterlijke kenmerken verschillen sterk per graf. We bezoeken eerst het graf van keizer Khai Dinh de één na laatste keizer 1916 - 1925. Het is alsof je een soort rococokasteeltje bezoek als je het paleis Thien Dinh, het hoofdgebouw van het grafcomplex betreedt: vloeren, muren en plafonds van de drie vertrekken zijn versierd met allerlei kleurige glinsterende materialen met in het tweede vertrek onder een schitterende baldakijn het vergulde bronzen beeld van de keizer op zijn troon met daar achter het motief van de ondergaande zon. Op het eerste terras staat aan beide zijden de erewacht van betonnen wachters de trap er naar toe wordt omzoomd door betonnen draken. Aan de overkant van de rivier Hua Tranch ligt het graf van Minh Mang 1820 - 1841 zeer sober en klassiek ingericht. Bij dit graf zijn we met z'n tweeën terwijl bij het grafmonument van Khai Dinh bussen toeristen werden afgeleverd. Fietsend door de heuvels komen we langs nog vijf andere keizerlijke graven, de meeste zijn ernstig in verval.

Na nogal wat gezoek omdat we de juiste weg niet kunnen vinden komen we uiteindelijk aan het einde van de middag terug in de stad en besluiten we om nog een dag extra te blijven om het paleis en de citadel te bezoeken. Het restaurant in de tuin van het hotel is vanwege de regen gesloten en we eten in de grote eetzaal. Als we op ons eten wachten spelen er ratten in de eetzaal. Soms kijkt er eentje vanonder één van de tot op de grond hangende tafelkleden in de rondte en rent vervolgens van tafel naar tafel achter een andere rat aan. De volgende ochtend tijdens het ontbijt zit de hele zaal vol met gasten, zouden de ratten nog steeds onder de tafels zitten?

In de regen bezoeken we de citadel. De citadel had tot taak het beschermen van de keizerlijke residentie en is omgeven door een elf kilometer lange en op sommige plaatsen eenentwintig meter dikke muur met daar omheen een twintig meter brede gracht. De citadel fungeerde tevens als woon- en werkplek voor duizenden ambtenaren, ambachtslieden en handelaren en vormde een stad in een stad. Binnen de muren van de citadel lagen de keizerlijke gebouwen en de geheime stad. Maar alles is weg, wat er staat is nieuw gebouwd maar het grootste deel van het immense terrein is een chaos en is leeg, weggebombardeerd. Er lopen wat olifanten en er liggen tientallen plastic leeuwen met opengesperde bekken. Toch is het totaal, mede door de omvang van het hele complex indrukwekkend. Na het bezoek aan de citadel zwerven we wat door de stad, fietsen om de ommuurde citadel heen en eindigen aan het einde van de middag uiteindelijk in een café waar je ook kunt eten. We kletsen wat met twee jonge mensen die een wereldreis aan het maken zijn en dat voor een deel per fiets doen. Morgen gaan we verder naar het noorden het doel is Dong Ha.